3 Aralık günü, 1992 yılında Birleşmiş Milletler tarafından “Uluslararası Engelliler Günü” olarak kabul edilmiştir. Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme, Türkiye tarafından 2008 yılında yürürlüğe konmuştur. Dünya Engelliler Günü, engellilikle ilgili konuların anlaşılmasını ve engelli hakları konusunda farkındalığı amaçlamaktadır. Aynı zamanda, engelli bireylerin siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel yaşamın her alanına entegrasyonundan elde edilecek kazanımların farkındalığını artırmayı hedeflemektedir.2002 Yılında kamuda çalışan engelli sayısı beş bin civarındayken, günümüzde bu rakam, her vatandaşına eşitlikçi bir anlayışla yaklaşma çabası içinde olan devletimizin gayretleri neticesinde yaklaşık altmış bine ulaşmıştır. Her ne kadar engelli bireylerin çalışma hayatının içine dahil edilmesi, toplumda katma değer üreten insanlar hâline gelinmesi amacıyla çabalar harcansa da hali hazırdaki sorunlar buna mâni olmaktadır. Aşağıda maddeler hâlinde paylaşacağımız konuları bu bakımdan önemli görmekteyiz.

1) 7 aydır atama bekleyen engelli öğretmen ve Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı sonucu yapılması gereken atamalar daha fazla bekletilmeden gerçekleştirilmelidir.

2) Kamuda bir kısım çalışana 15.01.2023 tarihinden itibaren verilecek olan 3600 ek gösterge, kamuda çalışan tün engelli personele verilmelidir.

3) Engelli öğretmenlerin; uzman ve başöğretmen olma durumları, emeklilik süreleri göz önünde bulundurularak 10 yıldan 5 yıla çekilmelidir.

4) Kamuda çalışan engelli personellerin derece ve kademelerine bakılmaksızın yeşil pasaport hakkından yararlandırılmalıdır.

5) Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından kamuoyuna deklare edilen; Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İnsan Hakları Eylem Planı çerçevesinde, “Engelli Kamu personelinin üst düzey ve yönetici kadrolarında görevlendirilmesi” ile ilgili hedef ve tasarrufları doğrultusunda liyakat sahibi engelli kamu personelinin yönetici kadrolarındaki sayısı ivedilikle arttırılmalıdır.

6) Erişilebilirlikle ilgili konularda; bakanlıklar ve tüm devlet kurumları arasındaki işbirliğini ve eş güdümü sağlamak, fiziki, akademik ve dijital erişilebilirlik çalışmalarını yürütmek ve kamu mali kaynaklarını, insan gücünü, enerji ve zaman israfını önleyerek erişilebilirlik ile ilgili çalışmaların tek elden yürütülmesinin sağlanması amacıyla “Cumhurbaşkanlığı Erişilebilirlik Ofisi” kurulmalıdır.

7) Devlet kadrolarında; engelli kamu personeline karşı engelinden dolayı görev ve sorumluluk vermeme, atıl bırakma, rencide etme gibi hak ihlalleri ve ayrımcılık vakalarının önlenmesi için kurum yöneticilerine yönelik hizmet içi eğitimler düzenlenmek suretiyle farkındalık oluşturulmalı ve insan kaynaklarının verimli kullanılması sağlanmalıdır.

8) Yardımcı hizmetler kadrosunda çalışan engelli bireylerin görev tanımına ilişkin belirsizlikten kaynaklanan sorunların çözülmesi hususunda yasal düzenlemeler yapılmalı, bu minvalde yaşanmakta olan sorunlara çözüm üretilmelidir. Ayrıca; lise, ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitimlerini tamamlamış engelli çalışanlara aldıkları eğitimlere uygun kadrolara sınavsız geçişlerinin sağlanmalıdır.

9) Şartnamelerde erişilebilirlik şart olmalı ve kamu herkes için erişilebilir olmalıdır.

10) Engellilere Özgü Teknolojilere Faizsiz Kredi Günümüzde çalışarak emek sarf eden, okuyan ve üreten girişimci vatandaşlarımıza yönelik demokratik ve sosyal devlet anlayışıyla hareket eden devletimiz tarafından çeşitli kolaylıklar sağlanmakta olup, bu çerçevede yapılan işin niteliğine göre kredi verilerek borçlanma kolaylığıyla birlikte gerekli ekonomik destek de sağlanmaktadır. Engelli bireylerinde, hayatı kolaylaştıran, özellikle de engelli olmayan bireylerle aradaki fırsat eşitliğini sağlayan teknolojilere azami derecede ihtiyacı bulunmaktadır. Söz konusu teknolojiler yüksek maliyetlerinden ve Türk vatandaşlarının bu maliyeti karşılayacak alım gücüne sahip olmamalarından ötürü, kuvvetli ihtiyaç duyulan araç-gereçlerin temini noktasında finansal destek sağlanması artık bir gereklilik haline gelmiştir. Bahsi geçen cihazlar ileri teknoloji ürünü ve ithal ürünler olmaları sebebiyle yüksek fiyat etiketine sahip bulunmaktadır. Yeterli ekonomik imkânlara sahip olmayan engelli vatandaşlar açısından bu cihazlara erişmek maalesef pek mümkün değildir. Bu sebeple Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımızın öncülüğünde ve desteğiyle engelli vatandaşların temin etmekte zorlandıkları yüksek maliyetli elektronik cihazların satın alınmasında kredi desteğine fazlasıyla ihtiyaç duyulmaktadır. Devlet bankalarından sağlanacak uzun vadeli faizsiz kredilerle engelli vatandaşların ihtiyaçlarının karşılanabilmesi mümkün olacaktır.

Yukarıda belirttiğimiz taleplerin karşılanması durumunda nitelikli bir engelli iş gücünden bahsedebilir, toplum nezdinde de etkili bir 3 Aralık farkındalığının sağlanabileceğini kamuoyunun bilgilerine sunarız.